Zdrowie psychiczne podczas jesieni a przebodźcowanie cyfrowe

Jesień to nie tylko czas zmieniającej się pogody, krótszych dni i chłodniejszych wieczorów – to również wyzwanie dla naszego nastroju i odporności psychicznej. W erze cyfrowej, gdy dzień zaczyna się i kończy powiadomieniami, przeglądaniem newsfeedów i mediami społecznościowymi, dbanie o psychikę wymaga świadomego podejścia. Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, ile bodźców cyfrowych codziennie Cię przytłacza? Albo jak wpływa to na Twój nastrój w ciemniejsze, jesienne dni? Nadmiar informacji, porównywanie się z innymi i presja bycia online mogą potęgować stres i pogłębiać spadki energii. Jak zatem chronić równowagę psychiczną w sezonie sprzyjającym przebodźcowaniu i jesiennej chandrze?

Odpowiedzi na te pytania oraz praktyczne wskazówki znajdziesz w tym artykule, a także podczas specjalnego webinaru poświęconego wyłączaniu „szumu” cyfrowego i ochronie psychiki.

Ten artykuł jest częścią naszego cotygodniowego cyklu o jesiennej chandrze. W tym wpisie skupiamy się na wpływie przebodźcowania cyfrowego na zdrowie psychiczne i samopoczucie jesienią. Zachęcamy też do zapoznania się z wcześniejszymi wpisami z cyklu!

Jak media społecznościowe wpływają na nasze samopoczucie?

Jesienią, gdy dostęp do naturalnego światła jest ograniczony, łatwiej ulega się poczuciu przytłoczenia. Stały napływ informacji, powiadomień i „idealnych” obrazów życia innych użytkowników może wywoływać poczucie porównywania się, frustrację i stres. Choć media społecznościowe pomagają utrzymywać kontakt z bliskimi i rozwijać zainteresowania, ich nadmiar może prowadzić do pogorszenia nastroju i spadku energii.

Przebodźcowanie a jesienna chandra

W dzisiejszych czasach nasze mózgi są niemal nieustannie bombardowane bodźcami – od powiadomień w telefonach, komunikatorach i mailach, po reklamy online, newsy w mediach społecznościowych czy treści wideo dostępne na żądanie. Jesień, z krótszymi dniami, mniejszą ilością naturalnego światła i częstszą tendencją do pozostawania w domu, sprzyja łatwiejszemu poczuciu przytłoczenia tym natłokiem informacji.

Przebodźcowanie nie objawia się jedynie fizycznym zmęczeniem oczu czy ciałem – jego skutki odczuwamy głęboko w psychice. Ciągłe przetwarzanie informacji może prowadzić do zwiększonego napięcia, poczucia niepokoju, rozproszenia uwagi, a w konsekwencji do zmniejszenia odporności psychicznej. Kiedy do tych czynników dołączają naturalne jesienne wyzwania – krótszy dzień, mniej słońca, chłodniejsze i deszczowe dni – nasz umysł łatwiej wchodzi w stan obniżonego nastroju, co w połączeniu sprzyja jesiennej chandrze.

Pęd życia a trudności w wyciszeniu

Jesienna chandra często bywa nasilona przez pęd codziennego życia – pośpiech, nadmiar obowiązków zawodowych i domowych, szybkie tempo pracy czy ciągła dostępność w sieci. W takiej sytuacji trudno o chwilę wytchnienia i refleksji, co może pogłębiać poczucie przygnębienia. Warto wprowadzać świadome przerwy w ciągu dnia. Mogą to być krótkie momenty odłączenia od powiadomień, spacer w parku, spokojne śniadanie bez telefonu czy kilka minut ćwiczeń oddechowych. Takie praktyki pozwalają odzyskać poczucie kontroli nad własnym życiem i przygotować psychikę na jesienne wyzwania. Świadome zarządzanie bodźcami cyfrowymi

W kontekście jesieni warto przyjrzeć się nie tylko negatywnym skutkom nadmiaru informacji, ale również sposobom, które pozwalają zadbać o psychikę w praktyce. Jednym z najprostszych, a zarazem skutecznych sposobów, jest świadome selekcjonowanie bodźców. Możemy to realizować poprzez:

• Ustalanie konkretnych godzin korzystania z mediów i telewizji – zamiast przewijać social media w ciągu dnia bez celu, wyznacz konkretne pory. Można wprowadzić zasadę „pierwsza godzina po przebudzeniu bez telefonu” lub „brak ekranów przed snem”. Pozwala to dać mózgowi czas na regenerację i poprawia rytm dnia.
• Subskrybowanie treści pozytywnych, inspirujących lub edukacyjnych – wybieraj materiały, które rozwijają, motywują lub uczą nowych umiejętności. Mogą to być podcasty, newslettery, artykuły o zdrowiu psychicznym czy kursy online. Takie świadome wybory ograniczają poczucie chaosu i zwiększają satysfakcję z codziennych interakcji online.
• Wyznaczanie dni „offline” – regularne przerwy od mediów społecznościowych i powiadomień pozwalają mózgowi odpocząć. Dni offline można połączyć z aktywnościami wyciszającymi, np. spacerami, czytaniem, medytacją lub rozmowami z bliskimi.
• Tworzenie cyfrowych stref ciszy w domu i pracy – wyznaczenie przestrzeni wolnej od ekranów (sypialnia, jadalnia, część biura) pomaga w redukcji stresu i poprawia skupienie.
• Filtrowanie powiadomień – wyciszenie większości alertów i pozostawienie tylko najważniejszych zmniejsza presję i poczucie bycia nieustannie online.
• Planowanie świadomego scrollowania – korzystaj z mediów społecznościowych z celem: przeglądaj treści wyłącznie z określonych źródeł, komentuj lub ucz się czegoś nowego.
• Monitorowanie czasu ekranowego – sprawdzanie czasu spędzanego przed ekranem pozwala wprowadzać świadome ograniczenia i lepiej zarządzać dniem.

Jesień jako czas refleksji i rozwoju

Choć jesień bywa postrzegana jako okres melancholii, może być również momentem na wprowadzenie zdrowych nawyków psychicznych. Świadome korzystanie z czasu wolnego, planowanie aktywności offline i ograniczanie niepotrzebnego szumu informacyjnego to elementy, które mogą poprawić jakość życia.

Praktyki wspierające odporność psychiczną w sezonie jesiennym

Oprócz ograniczenia bodźców cyfrowych, w sezonie jesiennym warto świadomie wprowadzać codzienne praktyki, które wzmacniają odporność psychiczną i pomagają utrzymać równowagę emocjonalną. Jednym z kluczowych działań jest świadome planowanie dnia, w którym znajdzie się czas na krótką refleksję i wyciszenie. Nawet kilka minut przeznaczonych na oddech, medytację czy zapisanie myśli w dzienniku może znacząco obniżyć poziom stresu, poprawić koncentrację i wzmocnić poczucie kontroli nad własnym życiem.

Kolejnym istotnym elementem jest tworzenie przestrzeni wolnej od bodźców cyfrowych – zarówno w domu, jak i w pracy. Może to być wydzielony kąt w mieszkaniu, w którym nie korzystamy z telefonu ani komputera, lub godziny w ciągu dnia, w których wyłączamy powiadomienia i social media. Taka praktyka pozwala na odcięcie się od nadmiaru informacji, zmniejsza poczucie przytłoczenia i daje czas na prawdziwe wyciszenie.

Warto również rozwijać hobby niezwiązane z ekranem, które angażuje zmysły i kreatywność w inny sposób. Może to być czytanie książek, gotowanie, rękodzieło, malowanie, gra na instrumentach muzycznych czy praca w ogrodzie. Takie aktywności nie tylko poprawiają nastrój, ale również pozwalają odetchnąć od pędu codzienności i budować poczucie satysfakcji i spełnienia.

Regularne stosowanie tych praktyk pozwala skutecznie łagodzić skutki przebodźcowania, poprawia zdolność radzenia sobie ze stresem i zwiększa odporność psychiczną. Dzięki nim łatwiej utrzymać stabilny nastrój podczas jesieni, czerpać radość z codziennych aktywności i lepiej przygotować się na zimowe miesiące.

Ciekawostki związane z tematem

• Jesienią mózg reaguje nie tylko na ilość światła, ale również na barwy w otoczeniu – pomarańczowe i czerwone liście mogą mieć pozytywny wpływ na nastrój i kreatywność.
• W Japonii popularne są tzw. „Shinrin-yoku” czyli kąpiele leśne – spacery po lesie, które udowodniono, że zmniejszają poziom kortyzolu i poprawiają odporność psychiczną.
• Nawet krótkie przerwy od mediów i ekranów w pracy lub domu potrafią zwiększyć produktywność i poprawić koncentrację, co potwierdzają badania neuropsychologiczne.

Podsumowanie

Jesień nie musi oznaczać spadku energii i pogorszenia nastroju. Świadome zarządzanie mediami społecznościowymi i wprowadzenie zdrowych nawyków pozwala na zachowanie równowagi psychicznej. To czas, w którym możemy zadbać o siebie i zminimalizować wpływ nadmiaru bodźców cyfrowych, poprawiając jakość życia oraz relacje z otoczeniem.